niedziela, 9 lutego 2014

10 pytań konserwatywno-liberalnych

Zapachnę manipułą, a co tam. Szereg pytań, jakie należy sobie zadać przy myśleniu o wolności gospodarczej, a jakie wiążą się z pewną sferą moralności. “Uwolnienie” rynku i oparcie decyzji na założeniu, że człowiek ma wolny wybór, może oznaczać konieczność zweryfikowania poglądów, szczególnie tych z półki bardziej konserwatywnych.

 1. Co z obowiązkiem szkolnym, jeśli szkolnictwo miałoby być prywatne? 

Sprywatyzowane płatne szkoły i zapewnienie im stałego popytu. Z punktu widzenia konsumenta to jak nakaz konsumpcji danego dobra. Dodatkowo w połączeniu z pytaniem numer 8, zabrania to możliwości pracy i zwiększenia dochodu rozporządzalnego przez osoby poniżej 18 roku życia, które mogą stanowić istotny element kształtujący popyt na niektóre dobra.

2. Co z legalizacją zabronionych w tej chwili substancji? Czy wycofywać akcyzy na substancje szkodliwe i uzależniające, czy traktować je jak zwykłe produkty konsumpcyjne? 

Po pierwsze akcyza - podatek, który ma w swoim założeniu ograniczenie konsumpcji produktów, uznanych za szkodliwe lub których zasoby są ograniczone. Podatek w celu zmniejszenia popytu… nie brzmi to bardzo wolnorynkowo.

Po drugie - zakładając wolny wybór konsumenta i doskonałą informację (tego wymaga świadome podejmowanie decyzji), to jak bardzo zakaz sprzedaży określonych produktów ingeruje w wolny rynek?

 3. Czy produkty i usługi niebezpieczne dla zdrowia albo powodujące zagrożenie powinny być wycofywane z rynku? 

Pytanie od razu korespondujące z poprzednim. Jeśli konsument ma pełną informację o zwiększonym ryzyku, to czy nie jest jego prawem nabyć dany produkt godząc się na nie, prawdopodobnie po niższej cenie niż produkt pełnowartościowy?

 Zacytuję klasyka wolnego rynku, odnośnie Forda Pinto (pozostawienie na rynku modelu, który miał braki techniczne, przy kalkulacji, że wycofanie go będzie droższe niż prawdopodobne zasądzone odszkodowania):

The consumer should be free to decide what risk he wants to take. If you want to pay 13 dollars less for [greater risk] you should be free to do it. 

 - So then the government does has the right to require information of corporations. [pytanie od publiki] 

No, no, the government has the right to provide courts of law, in which corporations that deliberately conceal material that is relevant  can be sued for fraud and made to pay very heavy expenses. And that is a desirable part of the market.
- Milton Friedman

 4. Jak restrykcyjne powinny być normy sanitarne w prywatnych przedsiębiorstwach? 

 Czy to nie konsumenci, posiadając pełną informację, powinni decydować na jakie warunki chcą przystać a na jakie nie? Jeśli okaże się, że nikt nie chce jeść w brudnej, ale taniej knajpie, to siłą rzeczy takie miejsca znikną z rynku niezawodnym prawem popytu i podaży. Chronienie obywateli jest zaburzaniem wolnego wyboru i przedsiębiorczości.

5. Czy zakaz palenia w prywatnych przedsiębiorstwach - bary, restauracje, usługi transportowe itp. godzi w wolną przedsiębiorczość? 

 To już zupełna kalka poprzedniego zagadnienia. Jeśli faktycznie przeszkadza to konsumentowi, to niewidzialna rynku rozprawi się z niestosującym się do wymagań popytu przedsiębiorcą.

6. Czy powinien obowiązywać zakaz segregacji klientów według uznania i przekonań prywatnego przedsiębiorcy? 

Jeśli przedsiębiorstwo jest w posiadaniu danego właściciela, to czy jego prawem jest odmówić dowolnej osobie sprzedaży swoich towarów i usług ze względu na jego “widzimisię”? Wiąże się to naturalnie z jego stratą ze względu na brak wpływów od danego klienta, co w dłuższej perspektywie powinno prowadzić do odejścia z rynku segregujących przedsiębiorstw. Jeśli oczywiście nie znajdą się konsumenci, którym taki stan rzeczy odpowiada.

7. Co z zakazem sprzedaży alkoholu dla osób poniżej 18 roku życia? 

 Kolejne pytanie zahacza o postrzeganie zdolności jednostki do podejmowania samodzielnych decyzji. Tak naprawdę to pytanie o wiek graniczny, przy którym ludzie mają prawo decydować o samych sobie. I pytanie do jakiego wieku i w jakich sprawach prawni opiekunowie mają prawo za nich decydować, nie będąc oskarżeni o rozpijanie nieletnich.

 Osoby poniżej 18 roku życia nie mogą decydować o sobie w kontekście alkoholu itp., a mogą w przypadku zakupu innych dóbr, przy której to okazji są targetem wysiłków reklamowych. Tak czy inaczej, uznanie jednej substancji za szkodliwą poniżej 18 lat, a innej za dozwoloną dla takich osób, zabiera z rynku dość istotną i podatną na działania marketingowe grupę decydentów, kierując wydawanie ich dochodu na inne sektory.

 8. Czy nieletni mogą pracować na rynkowych warunkach? 

 Powtórka z poprzedniego. Młode osoby prawdopodobnie byłyby bardziej konkurencyjne cenowo od starszych pracowników. Pytanie kto może podjąć taką decyzję - oni sami, opiekunowie prawni? Od jakiego wieku? Jak wielka swoboda powinna być w kształtowaniu umów między stronami?

 Obecne przepisy przynajmniej na tyle na ile je rozumiem, zezwalają na zatrudnienie osób poniżej 16 roku życia, ale inspektor pracy czyha, czy na pewno jest ona zgodna z ich predyzpozycjami i kwalifikacjami, chociaż przedsiębiorca i nieletni (oraz jego opiekun prawny) mogą mieć co do tego inne zdanie.

9. Szczepionki - obowiązkowe, czy dobrowolne? 

Szczepionki nie są za darmo, a więc ktoś za nie płaci i ktoś na nich zarabia. Zarabia zwykle prywatny przedsiębiorca, a więc nakaz zakupu danego dobra jest sztucznym windowaniem popytu - oczywiście w imię dobrej sprawy, czyli ograniczenia zachorowań i ochrony populacji.

10. Co z legalizacją prostytucji? 

 Remedium na brak środków produkcji jest często sprzedaż usług. Dla niektórych osób taką usługą może być najstarszy zawód świata - pytanie czy do nich należy wybór, zakładając, że obie strony transakcji godzą się na jej warunki? Usankcjonowany prawnie zawód ograniczyłby bezrobocie, firmy podlegałyby oficjalnym przepisom (jakikolwiek by nie były), a wyjście z szarej strefy pozwoliłoby także na ograniczenie przestępczości w tej strefie.

Nie mówiąc już o swobodzie umów między stronami.


poniedziałek, 3 lutego 2014

Budżet Obywatelski 2030

Witamy w aplikacji Budżet  Obywatelski 2030. Wpisz numer identyfikacyjny i hasło. Potwierdź kodem wygenerowanym na zarejestrowany numer telefonu.

Witaj, Jan Kowalski. Za poprzedni rok (2029) podatkowy uzyskałeś 19 315,93 EUR zarejestrowanego dochodu. Z poniższych pól wybierz, jakie usługi chciałbyś opłacić na przyszły rok podatkowy (2030).

Opieka medyczna. Wpisuję 600 EUR. Wybieram kraj mojego aktualnego pobytu, tj. Polskę.

Uwaga. Za zadeklarowaną kwotę przysługują Ci następujące usługi na terenie wybranego kraju:
- opieka lekarza pierwszego kontaktu
- refundowany pobyt w szpitalu do 7 dni
- proste zabiegi [LISTA]
- skierowania do lekarzy-specjalistów (max. 5 rocznie) z kolejnością przyjęcia wg priorytetu E
- rejestracja w systemie pogotowia ratunkowego i pokrycie 50% kosztów wyjazdu zespołu ratunkowego

Jeśli zadeklarujesz sumę 750 EUR, uzyskasz następujące przywileje:
- refundowany pobyt w szpitalu do 14 dni
- rozszerzona liczba zabiegów [LISTA]
- priorytet D w kolejności przyjęcia do lekarzy-specjalistów
- pokrycie 100% kosztów wyjazdu zespołu ratunkowego

Zobacz też inne pakiety.

Pozostaję przy zadeklarowanych 600 EUR, i tak niewiele choruję, a zawsze od NNW się zabezpieczam w towarzystwie ubezpieczeniowym. Wybieram za to podpięcie pod ubezpieczenie dziecka, za kwotę dodatkowych 200 EUR.

Fundusz emerytalny. Wybieram 0 EUR, klikam dalej.

Uwaga. Wybrałeś 0 EUR, co oznacza rezygnację z uczestnictwa w państwowym systemie emerytur. Jeśli jesteś pewien wyboru, proszę wpisz identyfikator klienta w innym systemie funduszy emerytalnych. W przeciwnym wypadku skontaktuje się z Panem konsultant budżetowy, aby potwierdzić posiadanie zabezpieczenia finansowego na okres emerytalny.

Wpisuję numer klienta w funduszu, gdzie mam konto już od 15 lat.

Dziękujemy. Przejdź dalej.

System oświaty. Z rozwijanej listy wybieram szkolnictwo ponadgimnazjalne i wpisuję kwotę 500 EUR.

Za zadeklarowaną kwotę przysługują Ci następujące przywileje:
- prawo do wysłania 1 dziecka do publicznej placówki oświatowej na poziomie ponadgimnazjalnym.
- prawo do uczestnictwa 1 dziecka w 2 kursach zajęć ponadprogramowych dostępnych w upoważnionych placówkach [LISTA]

Jeśli zadeklarujesz sumę 750 EUR, uzyskasz następujące przywileje:
- prawo do wysłania 2 dzieci do publicznej placówki oświatowej na poziomie ponadgimnazjalnym
lub
- prawo do uczestnictwa 1 dziecka w 4 kursach zajęć ponadprogramowych dostępnych w upoważnionych placówkach [LISTA] oraz prawo do uczestnictwa 1 dziecka w 2 kursach na poziomie uniwersyteckim

Ok, zmieniam na 750 EUR. Poślemy Michała na przygotowanie do studiów. Wybieram też drugie pole z listy rozwijalnej - szkolnictwo wyższe. Wybieram kraj: Niemcy. Michał chce studiować w Monachium, mają bardzo dobrą politechnikę, warto już teraz odłożyć na to część pieniędzy, więc wybieram sumę 500 EUR i przechodzę dalej.

Służby publiczne. Zadeklaruj wartości przy poszczególnych służbach:

Policja. Od sumy 30 EUR zostaniesz wpisany do bazy osób objętych ochroną policyjną w przypadku zgłoszenia złamania prawa. Jeśli nie możesz zadeklarować powyższej kwoty, skontaktuj się z jedną z organizacji pozarządowych pokrywających koszty wpisania do takiej bazy na rok 2030 [LISTA].

Straż pożarna. Służby ratownicze, fundusz kataklizmów i klęsk żywiołowych. System sądownictwa. Rozwijam kolejne listy i deklaruję kwoty, sprawdzając jaki zakres interwencji mi przysługuje. Za każdym razem mogę odwołać się do listy organizacji pozarządowych pokrywających te koszty

System drogowy.Na Twoje nazwisko zarejestrowane są dwa pojazdy osobowe. Wpłata na fundusz utrzymania dróg publicznych wynosi w 2030 roku 200 EUR od pojazdu, za co przysługuje prawo do poruszania się wszystkimi drogami lokalnymi i krajowymi. Dodatkowe 100 EUR od pojazdu pokrywa również roczny abonament na autostrady.

Wybieram podstawowy fundusz drogowy, nie jeździmy tak wiele publicznymi autostradami, taniej jest za każdym razem płacić winietę na przejazd.

System kolejowy. Przejazdy kolejami stały się naprawdę drogie, odkąd wpłaty są dobrowolne, natomiast dość tanio można załatwić sobie zniżkę. Rejestracja jednej osoby na 25% zniżkę kosztuje jedynie 100 EUR rocznie, póki Michał nie ma swojego samochodu na pewno się nam to zwróci.

Armia. Wpłata minimalna na utrzymanie armii to 50 EUR.

Deklaruję ile trzeba. Nie pochwalam wielu działań militarnych prowadzonych przez kraj, ale to już temat na marcowe referendum w sprawie utrzymania kontyngentu w zagranicznych operacjach. Na siostrzanej platformie internetowej.

Kultura, również z listą rozwijalną. Bardzo interesuję się muzyką i malarstwem, deklaruję kwoty upoważniające mnie do wstępu na kilka koncertów (na razie bez podania dat i wykonawców, ale wiem że na pewno znajdzie się coś interesującego) i kilka wystaw w Narodowej Galerii.

Ochrona środowiska. Minimalna kwota to 10 EUR. Środki przeznaczone dodatkowo upoważnią do limitowanego wstępu do wybranych Parków Narodowych, Parków Wodnych - dostępna jest [LISTA].

Tatry zrobiły się bardzo drogie ostatnimi czasy, dlatego wiedząc, że planujemy letnią wycieczkę we trójkę, wybieram pakiet dający 24 wstępy do TPN-u.

Zadania wieloletnie. W roku 2030 rozpoczynamy inwestycje związane z organizacją Letnich Igrzysk Olimpijskich, dostępna jest [LISTA] planowanych kosztów.

Nie jestem fanem sportu, ale wiem, że Ania bardzo chętnie poszłaby przynajmniej do strefy kibica. Za wpłatę 75 EUR mogę zapewnić dwie wejściówki do jednej ze stref kibica, za 100 EUR dodatkowo udział w losowaniu jednego biletu na wybrane zawody. A co tam, niech będzie.

Przechodzę przez kolejne usługi publiczne, mniej lub bardziej wynagradzane prawami i przywilejami. Rezygnuję z uczestnictwa w funduszu świadczeń socjalnych z tytułu utraty pracy lub niezdolności do niej. Od tego jestem indywidualnie ubezpieczony  prywatnie.

W tym punkcie możesz zadeklarować dobrowolną nadwyżkę do przeznaczenia zgodnie z uznaniem administracji publicznej na nieprzewidziane w aplikacji wydatki i pomoc socjalną dla osób, które nie mogą opłacić podstawowych usług publicznych.

Ok, zawsze może zdarzyć się coś nieprzewidzianego. Nie wiążą się z tym żadne prawa i przywileje, ale wpisuję 300 EUR. Może po to, żeby poczuć się dobrze. Chociaż i tak wpłacam co roku pewną sumę na organizacje pozarządowe.

Uwaga. Wybrałeś uczestnictwo w 35 państwowych systemach. Obsługa każdego systemu to 10 EUR, także całkowity dodatkowy koszt obsługi administracyjnej wyniesie 350 EUR. Zatwierdź powyższą kwotę lub zadeklaruj wyższą, aby uzyskać wyższy priorytet rozpatrywania spraw urzędowych. Twój priorytet przy wpłacie minimalnej to priorytet E.

Zatwierdzam 350 EUR i priorytet E, i tak urzędy funkcjonują dość sprawnie przy obecnym stopniu informatyzacji.

Twoje całkowite wpłaty na wybrane usługi publiczne w roku 2030 wyniosą 5 670 EUR. Zweryfikuj listę lub zatwierdź ją wpisując ponownie hasło oraz kod wygenerowany na zarejestrowany numer telefonu. Wygenerowany zostanie całościowy formularz wpłaty do realizacji w Twoim banku lub możliwe będzie przekierowanie do natychmiastowych płatności w systemie bankowym.

Wpisuję hasła, przechodzę do natychmiastowych płatności z konta, gdzie odkładałem pieniądze z przychodów w 2029. Zatwierdzam przelew i sprawdzam potwierdzenie na emailu.

Dziękujemy. Twoja wpłata na usługi publiczne w roku 2030 została zarejestrowana.